Week 55, woensdag

Romeinen 12:2 (HSV)
En word niet aan deze wereld gelijkvormig, maar word innerlijk veranderd door de vernieuwing van uw gezindheid om te kunnen onderscheiden wat de goede, welbehaaglijke en volmaakte wil van God is.

Spreuken 23:8 (KJV)
Zoals een mens denkt in zijn hart zo is hij.

De kracht van ons denken; hoe doen we dat? XXII

Het is ondertussen wel duidelijk dat ons denken en ons hart een relatie hebben. Ons hart en emotionele brein zijn direct met elkaar verbonden en reageren dus ook direct, via je lichaam. Dat is goed te merken als je bijvoorbeeld schrikt. Je hart begint sneller te kloppen, je kunt gaan transpireren, trillen, flauw vallen of je krijgt een droge mond, je verstijft, rent weg of je vecht enz.

We kijken naar de 3 laatst genoemde reacties: verstijven, rennen of vechten. Freeze, flight of fight. Dat zijn lichamelijke reacties, en reacties die van levensbelang zijn. Denk maar aan een leeuw die op je afkomt of een auto met volle vaart. Maar die leeuw zullen we niet zo vaak tegen komen en die auto gelukkig ook niet zo heel vaak. De ‘angst of schriksituaties’ liggen veel meer op geestelijk en emotioneel terrein. Dus als we primair reageren uit levensbehoud gebeurt dat heel vaak niet letterlijk, maar in ons denken, en in onze emoties, want daar vindt de strijd om ons levensbehoud veelal plaats.

Als volwassenen beheersen we ons zoveel mogelijk en ervaren we de meest primaire reactie in ons hoofd. In ons hoofd ‘verstijven we, vluchten we of vechten’ we. En dat doen we om ons staande te houden. Er kunnen zich situaties voordoen op emotioneel of geestelijk gebied die te vergelijken zijn met een aanstormende brullende of sluipende leeuw. Je ziet, meer nog, je voelt, de aanval. Je voelt hoe pijlen van pijn je hart raken, je raakt gewond en je ‘klapt dicht, wordt hulpeloos, je verweert je/vecht met woorden, of je loopt weg en haalt je schouders op’. De geestelijke/mentale freeze, fight of flight acties.

Heel vaak reageren we op een situatie die we tegenkomen vanuit het verleden, door oude pijn die door een nieuwe situatie wordt opgeroepen. Ik noem het altijd maar ‘old pain, bad memories’. Die aanstormende leeuw (emotionele leeuw dus) is helemaal geen leeuw, maar doordat de situatie lijkt op de situatie van vroeger, toen het wel een leeuw was, reageer je opnieuw alsof de leeuw zijn aanval inzet. En je reageert op jouw manier.

Wees je ervan bewust wat jouw leeuwen zijn en wat jouw primaire manier van reageren is bij het gevoel van ‘levensgevaar’. Klap jij dicht, heb je geen woorden meer en stroomt al de energie uit je weg? Kun je dus niets meer, niet meer voor jezelf opkomen en wordt je overvallen door leegte en een gevoel van volkomen reddeloosheid en hulpeloosheid? Weet het van je zelf.

Of wordt je verbaal agressief. ‘Sla’ je terug met woorden, met grappen, met cynische opmerkingen en sarcasme om vooral maar niets te voelen en daarom alle pijlen af te ketsen. Of denk je ‘lekker boeiend, hier heb ik geen zin in, ik wil dit niet horen of zien en doe gewoon net of het er niet is’, je draait je om (vaak letterlijk!) en je gaat door met waar je mee bezig bent of wat je boeiender vindt of zo lijkt.

In je hoofd en hart trek je ter bescherming muren op. Zet je verdedigingslegers in en barricadeer je de deur van je hart. Je wapent je tegen je gevoelens! Even jezelf beschermen met kritische of beschermende gedachten gebeurt door je cognitieve brein. Dat is goed. Anders ‘loop je over’. Maar wanneer je later niet naar je gevoel terugkeert en er iets mee doet wordt je cognitieve brein je vijand: hij blokkeert je volledig om nog iets toe te laten uit angst voor een aanval op je hart. En zo kun je dus zelfs je eigen vijand worden!

Het zijn allemaal manieren om te ontsnappen. Ontsnappen aan de gevoelens die je schrik en angst aanjagen. Ontsnappen omdat je niet weet wat je met die gevoelens aan moet. Die van jezelf en die van anderen. Wees je ervan bewust wat jouw verdedigings- en overlevingsmechanisme is.

Verslavingen hebben hier natuurlijk mee te maken. Het maakt niet uit welke verslaving, bedenk het maar, het is allemaal terug te voeren op overleving. (Sporten, winkelen, werken, eten, drinken, roken, drugs, porno, gokken, in bed blijven liggen, en bedenk het maar. Dat wat jij doet om te ontsnappen en dus te overleven). Een verslaving is een middel om je ‘te verwennen’. Je hebt gevoelens en gedachten die niet fijn zijn, die moeilijk zijn, die angstig zijn, die je wilt wegdrukken of vermijden en je vind dat je je zelf wel iets kunt geven of toestaan die je een prettiger gevoel geven. Maar je begrijpt: dat werkt even, heus wel, ze verdrijven even je nare gevoelens, ze verdoven ze of bedekken ze even, maar het is er nog steeds.

Verslavingen zijn lichamelijke reacties! En dat klopt wel weer met wat we ondertussen weten: gevoelens uiten zich in emoties en emoties uiten zich via ons lichaam! Dus zetten we een lichamelijke handeling in om iets met die gevoelens te doen, in plaats van er naar te luisteren en de goede actie te ondernemen. Een klein voorbeeld: je voelt je blij, hyper, opgelucht, enthousiast enz. in ieder geval een goed gevoel. Je wilt dit delen, vieren en er uiting aan geven. Je trekt een fles wijn open, rukt een zak chips open, sport je leeg, koopt nieuwe schoenen, weet ik veel. Je móet iets met die gevoelens.

Ik neem met opzet een positief gevoel omdat het op beide manieren werkt of het nu blijdschap of verdriet is. Je bent blij. Er is iets gebeurd waardoor je blij bent. Je hebt iets gedaan waar je tegenop zeg en het is gelukt. Je hebt vakantie, waar je zo aan toe was, want je had zo verschrikkelijk hard gezwoegd. Je hebt iets gekregen, gewonnen………. Maakt niet uit, je gevoel is een reactie op iets. En vaak iets waar je naar hebt uitgekeken en hard voor hebt gewerkt. De remmen mogen even los en je wilt jezelf ‘verwennen’. Je hebt het goed gedaan, het is goed gegaan, je bent goed bezig, kortom je bent vol vreugde en dankbaarheid, toch?

Een Nederlands spreekwoord leert wat we het beste kunnen doen: ‘Gedeelde vreugd is dubbele vreugd en gedeelde smart is halve smart’.

Gevoelens moet je delen! De Bijbel leert hoe. Deel ze altijd eerst met God de Vader. Hoe en wat je ook voelt. Hoe je ook jezelf wilt verwennen of beschermen, of zelfs verwonden. Lééf naar wat je voelt en denkt door ermee naar God te gaan. Ga met je blijdschap, vreugde en je pijn en verdriet naar God. Deel het als eerste met Hem. Wees eerlijk naar God. Benoem je ‘beren en leeuwen’ maar ook al het moois dat je meemaakt. Daarmee geef je ruimte in je hoofd en hart! Benoem je vreugde, benoem waar je tegenop ziet en dan: dank!!

Danken is onze reactie naar God, in iedere situatie. Je dankt niet altijd voor de situatie, maar we kunnen altijd God danken voor Wie Hij is. Paulus zegt dat we moeten danken onder alle omstandigheden! In de Hebreeën brief zegt hij: Laten wij dan altijd door Hem aan God een lofoffer brengen, namelijk de vrucht van lippen die zijn Naam belijden. Hebreeën 13:15

Wil je iets doen in reactie op je gevoelens en emoties?: breng God een lofoffer, zing en wees dan maar stil. Laat Hem aan het werk met je gevoelens. Hij zorgt dat het goed komt. Hoe dan ook!

LEV ‘Kom prijs de Heer’