Week 54, dinsdag

Romeinen 12:2 (HSV)
En word niet aan deze wereld gelijkvormig, maar word innerlijk veranderd door de vernieuwing van uw gezindheid om te kunnen onderscheiden wat de goede, welbehaaglijke en volmaakte wil van God is.

Spreuken 23:8 (KJV)
Zoals een mens denkt in zijn hart zo is hij.

De kracht van ons denken; hoe doen we dat? XVI
Gisteren eindigde ik met de woorden van Jezus: ‘want waar uw schat is, daar zal ook uw hart zijn’. Een simpel voorbeeld. Je bent verliefd. Hotel de botel. Je hebt vlinders in je buik en je denkt maar aan één ding: die man of vrouw, of je pasgeboren kind of zwangerschap, je droombaan en alles wat daarmee samenhangt. Helder toch? Je hart gaat naar hem of haar uit. Je schat is de persoon op wie je verliefd bent en daar is ook je hart vol van. Je praat er over, droomt er over en bent er voortdurend mee bezig.

Die schat brengt plezier. Je zult vol zitten van goede verhalen, uitzien naar een nieuwe ontmoeting en het is zichtbaar; je straalt. Want je hart is vol passie, verliefdheid en ‘verlicht’ zo je hele lijf. Ook hiervan kun je zelfs buikpijn hebben, liefde kan ‘pijn’ doen. En je zoekt veel contact, je gedrag is immers op die ander gericht.

De andere kant kan ook. Je partner, of jijzelf, je vader of moeder is ziek. Of je baan staat op het spel en de inkomsten voor je gezin moeten toch doorgaan. Of je hebt iets mee gemaakt dat je terneerdrukt, er is iets gebeurd waardoor je je afgewezen voelt, een persoon heeft je onheus bejegend. Of je hebt geen partner, geen kinderen, geen baan en je voelt je eenzaam en nutteloos. Waar zijn je gedachten voortdurend mee bezig? En hoe uit zich dat: slecht slapen, ongezond eten, depressief of juist gestresst voelen, je gaat er slecht uitzien. Juist! Wanneer je gedachten uitgaan naar moeilijke zaken of bezig zijn met negativiteit: trots, jaloezie, boosheid, wrok, bitterheid, pijn en verdriet doet dat iets met je. Ook hiervan kun je buikpijn, hoofdpijn en allerlei andere klachten krijgen. Je zult een afgetrokken bekkie hebben er bleek gaan uitzien met rode ogen. Eczeem krijgen, spierpijn, je darmen gaan reageren, verkouden worden en je slaapt slecht.

Je hart zal uitgaan naar al die moeite. Je schat is pijn, afwijzing, teleurstelling, frustratie, zelfmedelijden, hulpeloosheid. En vaak worden we er door overspoelt omdat de gevoelens zo heftig zijn.

In beide gevallen, verliefdheid of pijn kunnen die gevoelens ons ‘gijzelen’. Niet voor niets is er de uitdrukking: ‘liefde maakt blind’. Of wat denk je van ‘in blinde woede’. Hé, weer iets lichamelijks. Gevoelens en emoties kunnen ons dus echt, helemaal en volledig in beslag nemen.

In Spreuken 27:19 staat: ‘Zoals het water het gelaat weerspiegelt, zo weerspiegelt het hart van de mens de mens’.

Wat er leeft in ons hart zegt wie we zijn. En je kunt lang kiekeboe spelen of maskers opzetten, maar er komt een dag dat je moet luisteren naar je hart en er naar buiten komt wat er in zit; je kunt niet langer muren of deksels ter bescherming rond of om je hart plaatsen (door je cognitieve brein). Het wordt zichtbaar wie je bent: gekwetst, verdrietig, afgewezen, bang, jaloers enz. Waarom noem ik nu juist die dingen? Omdat blijdschap en vreugde zich niet laten verstoppen. Gisteren lazen we al dat een gevoel van welbevinden zich automatisch vertaalt in een glimlach en zichtbaar is in je ogen! Nog een tekst uit Spreuken: ‘Een vrolijk hart maakt een gezicht blij, maar door hartenleed wordt een geest neerslachtig’ 15:13.

Belangrijk dus om te weten hoe je hart er uit ziet. Want: het heeft grote gevolgen voor heel je wezen! En vooral belangrijk dat je direct naar je hart luistert. Want te lang opgeslagen pijn, hartenleed, kan desastreuse gevolgen hebben. Opruimen die boel dus!

We gaan verder met een kort citaat uit het boek van dr. Servan. Over hart en hersenen zegt hij: ‘Als het emotionele brein van slag raakt, wordt het hart ziek en raakt het uiteindelijk uitgeput. Maar de meest verbazingwekkende ontdekking is dat deze relatie naar twee kanten werkt. Het evenwicht van ons hart beïnvloedt constant onze hersenen. Sommige cardiologen en neurologen gaan zelfs zo ver dat ze spreken van een onlosmakelijk ‘hart-hersensysteem’.

Een hart-hersensysteem. Mooi uitgedrukt. Even een vertaalslag naar de schat van ons hart: waar ben je vol van? En waarom houdt je de deksel op je hart? Eerder lazen we dat de controle over onze emoties van het cognitieve brein als een tweesnijdend zwaard is: ‘als je het te vaak gebruikt, verlies je uiteindelijk het contact met de noodkreten van het emotionele brein. De gevolgen van deze extreme onderdrukking zien we vaak bij volwassenen die als kind hebben geleerd dat ze hun emoties niet mochten (konden) tonen. Een typisch cliché in dit verband is waarschijnlijk wel de aansporing die mannen zo dikwijls hebben moeten aanhoren: ‘Een echte jongen huilt niet’.

Het kan zo zijn dat we als kind van ouders, familie, leerkrachten, vrienden, vriendinnen vooral moesten luisteren naar de regels, naar hun regels. Naar tradities, ongeschreven wetten, zo hoort het, zo zijn we het gewend. Rekening houden met anderen, jezelf wegcijferen, wat je voelt is niet belangrijk, of er was gewoon geen tijd en aandacht voor je, je moest vooral je mond houden, of er werd negatief over je gesproken of over anderen, óf als je echt van mij houdt dan……… etc. zozeer dat je óf niet geleerd hebt naar je hart, je gevoelens te luisteren, of jezelf hebt aangeleerd daar niet naar te luisteren. Waarom zou je; het wordt toch niet serieus genomen. Je wordt misschien wel uitgelachen, genegeerd, weggezet in een hoekje of er wordt de gek met je gestoken. Je hebt geleerd om je cognitieve deel sterk in te zetten omdat dat beloond werd! Je zeurde niet, je deed wat er van je verwacht werd, je vroeg niet te veel aandacht zodat anderen die aandacht konden krijgen, je was gehoorzaam, je liep niet in de weg en je kon het goede doen voor anderen. En uiteraard geldt dat net zo goed voor ons volwassen leven. Op je werk, in je relatie, in de kerk, vriendenkring of familiekring. Ja, dat voelde goed, want anderen waren blij met wat je deed! En daar werd jij weer blij van.

Maar ondertussen ging je volledig voorbij aan wie je was, wie je werkelijk bent! Iemand met onvervulde dromen en verlangens. Iemand misschien wel met angst. Angst voor afwijzing, angst om te laten zien wat er in je leeft omdat dat gek of raar zou zijn; doe maar normaal dan doe je al gek genoeg. Je bent geworden wat je doet en niet wie je bent! Omdat je bang bent dat als je laat zien wie je diep van binnen bent, je bang bent voor afwijzing.

Luister naar wat God zegt: ‘Mijn zoon, (Mijn dochter) geef mij je hart’. Spreuken 23:26

Wil je werkelijk zijn die je bent, zoals God je bedoelt heeft: geef Hem dan je hart. Een actie van je lijf, aangespoord door je hersenen die besluiten: ik wil niet langer dat mijn schat pijn en verdriet is. Ik wil zijn zoals God mij bedoeld heeft en niet zijn zoals anderen willen dat ik ben. Ik verlang er naar om van God te zijn en Zijn liefde toe te laten.

Herman Boon ‘Ik geef me aan U’