De kracht van ons denken, week III, deel XIII

Week 53, donderdag

Romeinen 12:2 (HSV)
En word niet aan deze wereld gelijkvormig, maar word innerlijk veranderd door de vernieuwing van uw gezindheid om te kunnen onderscheiden wat de goede, welbehaaglijke en volmaakte wil van God is.

Spreuken 23:8 (KJV)
Zoals een mens denkt in zijn hart zo is hij.

De kracht van ons denken; hoe doen we dat? XIII
Om meer inzicht te krijgen in de weg naar het hart en onze emoties wil ik vandaag en morgen nog iets meer delen over het ‘systeem’ van onze hersenen en de connectie met ons hart. Om zo ook te leren wat er gebeurt wanneer we ons hart buiten ons leven houden. Dat wat er leeft in ons hart dus. Als we ons hart buiten ons leven houden, kan er niets uit, maar ook niets in en missen we een heel belangrijk deel. Een deel dat helpt invulling en doel aan ons leven te geven! Als we de weg naar ons hart, onze emoties en gevoelens willen leren kennen, dan zullen we ons hart moeten inschakelen! Maar dat komt dus nog.

Meer informatie nu. Onderstaande informatie komt uit het boek van dr. David Servan-Schreiber.

‘Midden in de hersenen bevindt zich het emotionele brein, echt als een ‘hersenstelsel binnen de hersenen’. Het emotionele brein functioneert dikwijls onafhankelijk van de neocortex; de ‘envelop’ om het emotionele brein. De neocortex is de zetel van de taal en het denken. Het emotionele brein controleert alles wat ons psychologisch welbevinden en, voor een groot deel, de fysiologie van het lichaam regelt: de hartfunctie, de bloeddruk, de hormonen, de spijsvertering en zelfs het immuun stelsel. Het limbische stelsel (emotionele brein) beheerst dus echter de emoties en de overlevingsreacties.

Emotionele storingen zijn het gevolg van het slecht functioneren van dit emotionele brein. Bij veel mensen komt dat gebrekkige functioneren voort uit pijnlijke ervaringen die in het verleden hebben plaatsgevonden, zonder verband met het heden, maar die zich onuitwisbaar in het emotionele brein hebben vastgezet. En deze ervaringen blijven dikwijls ons gevoelsleven en ons gedrag controleren, soms nog na tientallen jaren.

De voornaamste taak van de psychotherapeut is om het emotionele brein te ‘herprogrammeren’, zodat het wordt afgestemd op het heden in plaats van door te gaan met reageren op situaties uit het verleden.

Het emotionele brein beschikt over natuurlijke mechanismen voor zelfgenezing: aangeboren vermogens om evenwicht en welbevinden te herstellen. Deze zijn vergelijkbaar met andere zelfgenezingsmechanismen in het lichaam, zoals littekenvorming over een wond of de bestrijding van een infectie.

Zonder emoties heeft het leven geen zin. Gevoelens en de emoties die ermee samenhangen, zijn als kompasnaalden die ons bij elke stap de weg wijzen. Als we van onze emoties worden beroofd, verliezen we onze meest fundamentele oriëntatiepunten en kunnen we geen keuzes maken op basis van wat we echt belangrijk vinden.

Echter, wanneer we onze emoties de vrije loop laten, leidt dat niet tot een fantastisch leven. Ze moeten stevig in toom worden gehouden door de verstandelijke analyse waarvoor het cognitieve brein (gelegen in de neocortex) verantwoordelijk is. Want een in opwinding genomen beslissing kan het complexe evenwicht in onze relaties met anderen in gevaar brengen. Zonder concentratie, nadenken of planning worden we heen en weer geslingerd door de wisselvalligheden van onze lusten en onze frustraties. Als we niet meer in staat zijn ons bestaan te beheersen, verliest het al vlug zijn betekenis.

De term die het beste het evenwicht tussen emotie en verstand definieert is ‘emotionele intelligentie’. Onze emoties zijn dus belangrijk, niet alleen voor onszelf, maar wanneer wij ons niet bewust zijn van onze eigen emoties zijn wij ook blind voor de emoties van anderen!

Freud heeft al het bestaand gedefinieerd en benadrukt van een deel van het psychische leven dat hij het ‘onderbewuste’ noemde, en dat niet alleen ontsnapt aan de aandacht van het bewuste, maar ook aan die van het verstand. Freud heeft zijn theorieën nooit kunnen onderbouwen omdat de techniek nog niet zo ver was, maar aan het eind van de twintigste eeuw kon Antonio Damasio, een groot Amerikaans arts en onderzoeker van Portugese afkomst, een neurologische verklaring geven voor de constante spanning tussen ons primitieve en ons rationele brein – tussen de hartstochten en de rede – in termen waar Freud waarschijnlijk tevreden mee zou zijn geweest.

Voor Damasio is ons geestelijk leven de uitkomst van een voortdurende inspanning van twee stel hersenen om tot symbiose te komen. Enerzijds het cognitieve, bewuste, rationele en naar de buitenwereld gekeerde brein. Aan de andere kant het emotionele brein, onbewust, in de eerste plaats ingesteld op overleven en voor alles gericht op het lichaam. Deze twee breinen functioneren betrekkelijk onafhankelijk van elkaar, en leveren op zeer verschillende wijze een bijdrage aan ons gedrag en aan de manier waarop we het leven ervaren.

De informatieverwerking door het emotionele brein is een stuk primitiever dan die binnen de neocortex. Maar hij verloopt sneller en is zo beter aangepast dan reacties die essentieel zijn voor overleving. Zo kan in een donker bos een op een slang lijkend stuk hout op de grond een angstreactie teweeg brengen. Zelfs nog voordat andere delen van de hersenen de analyse hebben kunnen voltooien om te concluderen dat het om een ongevaarlijk voorwerp gaat, heeft het emotionele brein, op basis van zeer onvolledige en dikwijls foutieve informatie, al een overlevingsreactie losgemaakt die van toepassing leek.

Het limbische systeem (emotionele brein) vormt een commandopost die constant informatie ontvangt uit de verschillende delen van het lichaam en daarop de geeigende manier reageert en zo het fysiologisch evenwicht in standhoudt: de ademhaling, het hartritme, de bloeddruk, de eetlust, de slaap, het libido, de afscheiding van hormonen en zelfs het functioneren van het immuunstysteem staan onder zijn toezicht. De rol van het limbisch systeem is waarschijnlijk het bewaren van het evenwicht tussen de verschillende functies.

Het emotionele brein staat in een haast intiemer contact met het lichaam dan het cognitieve brein. En daarom kunnen lichamelijke toegangswegen (denk aan massages) ingeschakeld worden om toegang tot het emotionele brein te krijgen’.

Een samenvatting: ons emotionele brein zorgt voor onze primaire reacties. Dat is goed, want dat helpt bij het overleven, zij zijn immers gericht op overleven. Maar als we ongebreideld ons emotionele brein zijn gang laten gaan wordt het gevaarlijk voor onszelf en anderen; elke gezonde rem is weg.

We hebben daarom ons cognitieve brein nodig. Ons denkvermogen om ons te helpen de goede balans te vinden.

De Bijbel leert ons dat al: ‘Omgord daarom de lendenen van uw verstand, wees nuchter en hoop volkomen op de genade die u gebracht wordt in de openbaring van Jezus Christus’. 1 petrus 1:13

De Bijbel gaat nog verder, zij leert ons ook hoe we moeten denken: vanuit de liefde en de genade van Jezus Christus. We moeten onze emoties toestaan, want die zijn belangrijk, geven ons leven doel en zin, maar daar moeten we op een nuchtere manier mee omgaan. En daarvoor hebben we ons denken nodig. Ons cognitieve brein. Maar hoe we denken is dus belangrijk! Ons cognitieve brein moet gaan denken als het brein van Jezus. ‘Welnu, wij denken als Christus’. 1 Korinthiers 2:16 GNB.

Wat is ons lijf ingenieus gemaakt! Ontzagwekkend gewoon. En dat kan ook niet anders want we hebben een ontzagwekkende God. Niets is aan het toeval overgelaten. Wij zijn geschapen naar het ontzagwekkende beeld van God en ons lichaam is daarvan het levende bewijs.

Geef daarom dank aan de Eeuwige! Dank Hem voor het grote wonder van jouw complete lichaam. Het is prachtig, wonderlijk gemaakt.

Opwekking 331 ‘Breng dank aan de Eeuwige’